“İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir, sen kendin bilmezsin ya nice okumaktır” der Yunus Emre.

Çağlar öncesinden gelen bu bilge ses, hiçbir zaman bugün olduğu kadar anlamlı olmamıştı. Sizce de öyle değil mi?

Yüksek teknoloji ve iletişim araçlarının sağladığı imkânlar, bilgiyi artık çok hızlı bir biçimde değiştiriyor, dönüştürüyor, yaygınlaştırıyor ve bilgiye erişim böylece kolaylaşıyor. Yalnızca bilgiye değil başka toplumlara ve insanlara erişim de kolaylaşıyor. Böylece bugüne değin hiç olmadığı kadar yoğun bir biçimde kendisinden farklı olanla, başka hayatlar ve dünyalarla yakınlaşan insan, kimlik bunalımı ile tanışıyor. Kendini, benliğini sorgulamaya başlıyor.

Değişen ve birbirine entegre olan yeni dünya düzeniyle “öz”ü gözden kaçırıyor ve zaman zaman da yitiriyoruz. Sosyologların risk çağı, gerçek sonrası dönem, kaos çağı gibi kavramlarla andığı postmodern (modern sonrası) iklimde, insanın hakikatle ilişkisinin kökten değiştiğine şahit oluyoruz.

İklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarına odaklanırken, onun arkasında yatan tüketim ahlakımızı sorgulamaz olduk. Mülteci sorununu aritmetik değerlendirmelere indirgerken paylaşım, kanaat, bereket, sabır, diğerkâmlık gibi pek çok insana özgü değeri ıskaladık. Gençlerimizin harika kariyerler elde etmeleri için seferber olurken onlara vefa, dürüstlük, adalet, kardeşlik gibi insana yakışan ahlaki özellikleri kazandırmakta yetersiz kaldık.

Covid19 pandemi tecrübesiyle de maalesef insanı özünden, hayatı daha güvenli kılan anlam çerçevelerinden uzaklaştırdığına şahit olduk. İnsanlık tarihi boyunca üretilenden daha fazla bilginin üretildiği, bu bilginin kullanılabilirliği için son derece gelişmiş yapay zekâ veri yönetim sistemlerinin geliştirildiği bir dönem... Son birkaç yıl içinde de yapay zekâ uygulamalarının, insan beyninin işleyişini taklit eden uygulamaların, gündelik hayatlarımıza henüz meselenin etik ve hukuki boyutları yeterince irdelenmeden girdiğini görüyoruz. Hiçbir makinenin taklit edemeyeceğini düşündüğümüz ve insanın üstün yönü olarak geliştirmeye odaklandığımız yaratıcı, estetik üretim alanında da maalesef insan türünün sınandığı bir dönemde yaşıyoruz. Öte yandan, pek çok üretim sürecinde kolaylıklar sağlayan bu gelişmelerin, insan için artmasını vadettiği refah, huzur ve güven seviyesine erişmekten de uzak olduğu anlaşılmaktadır. Zira ruh sağlığı uzmanları, insanlığın adeta evrensel bir bunalıma sürüklendiği konusunda hemfikir.

Son birkaç yüzyılda tecrübe ettiğimiz teknososyolojik dönüşümlerin insanlığa büyük kazanımlar sağladığı açık bir gerçek. Ancak eğitim alanında emek veren ve geleceğin inşası için çaba sarf eden herkesin üzerinde ciddiyetle durması gereken endişe verici bazı gelişmeleri de değerlendirmek durumundayız. Uzmanlar, 90’lı yılların ortasında, internet dünyasına doğan Z Neslinin önceki nesillerden daha kabullenici, daha esnek, daha hoşgörülü ve daha sosyodijital bireyler olduklarını gözlemliyor. Ancak çocukluklarının büyük bir kısmını dikdörtgen bir telefon ekranı karşısında, gerçek insan insana temastan uzak sanal ilişkiler ağı içinde ya da gerçeklikten uzak oyun mecralarında pek çok fantastik tecrübe yaşayarak geçiren gençlerin ruhi olarak bütün geçmiş nesillerden daha kırılgan olduklarını da ifade ediyorlar. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ruhsal hastalıklar günümüzde küresel genç ölümlerinin ilk üç sebebi arasında gösteriliyor.

İlki 10 Mart 2018’de düzenlenen Eğitimde Bir Adım Ötesi Zirvesi, 9 Mart 2019’da ikinci kez gerçekleştirilerek gelenekselleşme yolunda ilk adımı attı. Üçüncüsü düzenlenecek zirve ile eğitimcileri ve eğitime gönül veren herkesi “Öz’e Yolculuk” hakkında düşünmeye çağırıyoruz.

Eğitimin gayesi nedir sahiden? Ruh, beden, akıl ve irade gibi katmanları olan insan için tasarlanan eğitimde, onu bir etki - tepki mekanizması olarak görmek bizi ne kadar öteye götürür? 21. yüzyıla daha dijitalleşerek mi yoksa daha insanileşerek mi hazırlanmalıyız? Tedbirler almazsak mevcut gidiş sürdürülebilir mi? Bu soruları merkeze alarak insanın “öz”üne tuttuğumuz büyüteçle yapmayı planladığımız Eğitimde 1 Adım Ötesi zirvesi, 4 Kasım 2023’te gerçekleşecektir.

İnsanı bütün yönleriyle besleyecek bir eğitimin başlangıcına “kendini bilme” ihtiyacını koyuyoruz. Ezberlerimizi yeniden sorgulamaya açıyor, bir kısmını yeniden öğrenmeye, bir kısmını ise hep birlikte değiştirmeye davet ediyoruz.

Sizce de insanın kendiyle, hemcinsleriyle, tabiatla ve yaratıcısıyla ilişkisinin derinden dönüştüğü bu dünyada, Yûnus’a kulak verip “Öz’e Yolculuk” yapmanın vakti gelmedi mi?